Contact Us
Info
 

Klasyfikacja współczesnej broni myśliwskiej


          Broń myśliwską, ze względu na funkcję użytkową i zastosowanie,    dzieli się na:
1) strzelby - z jedną lub najczęściej dwiema lufami o przewodach
gładkich (mówiąc potocznie - z lufami gładkimi);
2) sztucery - z jedną lub rzadziej dwiema lufami o przewodach
gwintowanych (z lufami gwintowanymi);
3) broń kombinowaną, która łączy w jedną całość różny układ
dwóch, trzech lub nawet czterech luf gładkich i gwintowanych.
W strzelbach, sztucerach i broni kombinowanej stosuje się najczęściej układ luf pokazany schematycznie na rysunku 1.1.

                    Rys. 1.1. Układy luf w myśliwskiej broni łamanej:
1 - dubeltówka; 2 - nadlufka (bok); 3 - ekspres; 4 - ekspres-bok;                                     5 - kniejówka; 6 - kniejówka-bok; 7 - trójlufka (dryling);                                                   8 - ekspres-dryling; 9 - ekspres-bokdryling; 10 - czwórlufka


         Istotną zasadą podziału może być również sposób nabijania broni zależy od stopnia automatyzacji poszczególnych czynności. Z tych względów rozróżnia się broń myśliwską:
- jednostrzałową (głównie łamaną), wymagającą ręcznego wprowadzania każdego ładunku do komory nabojowej, gdyż nie ma urządzeń dosyłających kolejne naboje;
- powtarzalną (nieautomatyczną) t magazynkiem na 3 -5 naboi, w której wprowadzenie każdego ładunku do komory nabojowej i usunięcie strzelonych łusek odbywa się za pomocą mechanizmu przeładowania ręcznego;
- samopowtarzalną (półautomatyczną), w której, po ręcznym
nabiciu broni i pierwszym strzale, wszystkie czynności przeładowania wykonywane są automatycznie i kolejny wystrzał wymaga tylko ręcznego zadziałania na spust.
Niektóre sztucery, przeważająca liczba strzelb oraz wszystkie typy broni kombinowanej charakteryzują się także tym, że dostęp do komór nabojowych luf jest możliwy dopiero po tzw. złamaniu broni. Myśliwską broń łamaną (jednostrzałową) stanowią:
     1. Jednolufowe, jednostrzałowe, strzelby i sztucery, mające zwykle kurek wewnętrzny oraz wyrzutnik strzelonych łusek. Nowoczesną bronią tego typu jest np. doskonały sztucer łamany K 77 firmy Blaser.
     2. Dubeltówki i nadlufki (boki), ekspresy (sztucery podwójne, dubeltowe) oraz kniejówki (broń kombinowana) są wyposażone w dwa lub nieraz jeden spust, wyciąg albo wyrzutnik oraz przyśpiesznik dla strzału kulą. Coraz większą liczbę tych broni wytwarza się z lufami ułożonymi w płaszczyźnie pionowej, czyli potocznie - jedna nad drugą.
     3. Trójlufki (drylingi), w skład których wchodzą zwykle dwie lufy gładkie i jedna gwintowana. Ich odmianą są ekspres-drylingi z dwiema lufami gwintowanymi i jedną o gładkim przewodzie. Wszystkie współczesne trójlufki mają dwa spusty i przyśpiesznik dla strzału kulą. Tę, typowo niemiecką, broń kombinowaną produkują głównie firmy Sauer, Merkel, Krieghoff, Blaser i Heym.
     4. Czwórlufki - broń kombinowana, składająca się z dwóch luf gładkich i dwóch luf gwintowanych. Produkowany jeszcze w Suhl mod. 60 ma lufy gładkie o kalibrze 16/70 w kombinacji z kulowymi 7 x 57 R, albo 8 x 57 JRS oraz .22 LR o zapłonie bocznym.

          Oprócz broni łamanej przeważająca liczba produkowanych w Europie sztucerów i strzelb, głównie w USA, ma lufy mocowane trwale. Niełamane bronie mają tylko jedną lufę. Wyjątkiem jest francuska dwulufka Darne, którą ładuje i rozładowuje odsuwany do tyłu zamek.
          Myśliwską niełamaną jednolufową bronią (najczęściej powtarzalną i samopowtarzalną) są następujące typy sztucerów oraz strzelb:
     1. Strzelby z przesuwnym czółenkiem i magazynkiem rurowym na 2 lub 4 naboje. Wyrzucenie strzelonej łuski oraz wprowadzenie do komory nabojowej następnego ładunku odbywa się po przesunięciu ręką czółenka do tyłu i następnie do przodu (pump action). Sztucery tego typu (slide action), charakteryzujące się dużą szybkostrzelnością, rozpowszechnione są przede wszystkim w USA.
     2. Sztucery ładowane ręcznie za pomocą ruchomej dźwigni (lever action), spełniającej również rolę kabłąka ochraniającego język spustowy. Przeładowanie sztucera następuje po ręcznym przemieszczeniu dźwigni w dół i do góry. Magazynek rurowy lub pudełkowy mieści 5-10 albo więcej naboi, zależnie od kalibru i typu magazynka. Typowe dla USA repetiery firmy Marlin importuje do Europy jej przedstawiciel - Frankonia Jagd.
     3. Strzelby jednolufowe, repetowane zamkiem suwliwym, spotyka się bardzo rzadko. Jednak i obecnie jest w sprzedaży śrutówka, np. "goose gun" firmy Marlin o długości lufy 91,5 cm, z magazynkiem na dwa naboje kalibru 12/76 Magnum lub 12/70.
     4. Sztucery ładowane ręcznie za pomocą zamka suwliwego są najbardziej popularną bronią kulową u myśliwych w Europie. Repetiery takie, o różnych kalibrach oraz standardach (z magazynkiem pudełkowym na 2 - 5 naboi), produkują obecnie wszystkie znane firmy.
     5. Strzelby i sztucery samopowtarzalne, ładujące się automatycznie na skutek wykorzystania siły odrzutu występującej w czasie strzału. Cały cykl ładowania broni następuje podczas odrzucania lufy i zamka do tyłu oraz zajmowania pierwotnego położenia, wskutek parcia napiętych sprężyn. Magazynek strzelb samopowtarzalnych, działających na zasadzie odrzutu lufy, mieści 2 lub 4 naboje.
Sztucer samopowtarzalny, np. 770 K firmy Heckler & Koch, działający na zasadzie odrzutu zamka półswobodnego (odrzucanego przez rolki wskutek ciśnienia gazów prochowych na dno cofającej się łuski), mieści w magazynku 2 naboje. Strzelb i sztu-cerów tego typu, chociaż charakteryzują się słabszym odrzutem, jest w Polsce bardzo mało.
     6. Sztucery i strzelby samopowtarzalne, działające na zasadzie odprowadzania gazów prochowych przez boczny otwór w ściance lufy. Automatyczne przeładowanie broni następuje wskutek działania siły ciśnienia gazów na tłok, który napędza poprzez suwadło poszczególne mechanizmy. Często spotykaną u myśliwych bronią tego typu jest współczesny sztucer samopowtarzalny Browning BAR (Browning Automatic Rifle) z wytwórni belgijskiej FN.

          Występują również bardziej szczegółowe podziały broni myśliwskiej, mające na względzie np.: sposób zamykania i ryglowania luf, kaliber, długość luf i inne. Najbardziej umownym spośród wymienionych zasad jest podział broni ze względu na kaliber gwintowanych luf. Skuteczne porażenie, czyli prawie natychmiastowe ubicie zwierza, zależy bowiem nie tylko od kalibru, ale przede wszystkim od prędkości i energii przycelnej oraz jakości pocisku (zob. pkt 8.1.4). Nie ma przecież żadnego porównania w skutecznym działaniu pocisku wystrzelonego, np. z nowoczesnego sztucera 7 mm Remington Magnum i gwintowanej lufy o kalibrze 9,3 x 72 R, która jest już reliktem przeszłości.

Można więc tylko umownie uznać, że przybliżone średnice luf:
- od .22 Hornet (5,6 x 35 R) do .243 Winchester (6,17 x 52), kwalifikują broń   do małego kalibru;
- od 6,5 x 54 M.Sch. do 8 x 68 S - do średniego kalibru;
- od 9,3 x 62 do np. 460 Weatherby Magnum (11,63 x 74) - do
dużego kalibru.